Karol Soberski » Obrazy z pałacu odnalezione w północnych Niemczech!

Kocham takie telefony! Od wielu lat zajmuję się poszukiwaniem materiałów archiwalnych, dzieł sztuki i zabytków, które do 1945 roku znajdowały się w pałacach i dworach na terenie Wielkopolski i Kujaw. Szczególnie mnie interesuje kilka majątków, m.in. Popowo Ignacewo, Zakrzewo, Czerniejewo, Kołdrab, Mielno, Przysieka, Niechanowo, Rybieniec, Zdziechowa, Grochowiska Szlacheckie, Wyrobkach czy Popowo Podleśne. I właśnie dzisiaj, w godzinach popołudniowych otrzymałem informację o dziełach sztuki z jednego z tych pałaców!

Od 20 lat zajmuję się historią ziemiaństwa na pograniczu Wielkopolski i Kujaw. Od wielu lat zajmuję się poszukiwaniem materiałów archiwalnych, dzieł sztuki i zabytków, które do 1945 roku znajdowały się w pałacach i dworach na tych terenach. Z moich ustaleń, z rozmowami z potomkami właścicieli tych majątków, do 1939, a czasami nawet do 1945 roku, znajdowały się w nich dzieła sztuki, często bezcenne i unikatowe. Po 1945 roku wiele z tych dzieł sztuki i zabytków zgromadzonych w pałacach i dworach zniknęło w niewyjaśnionych okolicznościach…

Przez ostatnie kilkanaście lat udało mi się ustalić, gdzie się znajdują dzieła sztuki z pałaców i dworów w m.in. Popowie Ignacewie, Zakrzewie, Czerniejewie, Kołdrabiu, Mielnie, Przysiece, Niechanowie, Rybieńcu, Zdziechowie, Grochowiskach Szlacheckich, Wyrobkach czy Popowie Podleśnym. Często znalazłem je osobiście, często – dzięki sygnałom od Czytelników – udało mi się namierzyć miejsce ich przechowywania, a czasami też dotrzeć do obecnych właścicieli danego obrazu, mebli czy militariów. Jednak cały czas losy większości z dzieł sztuki i zabytków, które znajdowały się w okresie międzywojennym we wspomnianych majątkach są nieznane.Z tego względu cały czas apeluję do moich Czytelników o wszelkie informacje we wspomnianym temacie.

Telefon z Niemiec...
Dlatego kocham takie telefony, jak ten, który otrzymałem dzisiaj w godzinach popołudniowych. Zadzwoniła do mnie pewna Pani z pięknego miasta (nazwy ze wiadomych względów nie podam) w północnych Niemczech i zapytała, czy cały czas interesują mnie losy zabytków z pałacu w Zakrzewie. Gdy potwierdziłem, że tak, że cały czas szukam miejsc, gdzie te dzieła sztuki się znajdują, owa sympatyczna Pani powiedziała, że jest w posiadaniu kilku takowych dzieł sztuki!

I po kilkunastominutowej rozmowie przesłała mi zdjęcie pięciu obrazów i lustra, które do 1939 roku znajdowały się w pałacu w Zakrzewie! Okazało się, że trzy z tych obrazów, które w okresie międzywojennym były w zakrzewskiej rezydencji to dzieła narysowane węglem w 1875 i 1876 r. przez Piotra Chełmickiego (ur. 12.12.1792 r., zm. 11.06.1876 r.).

P. Chełmicki był postacią znana w Wielkim Księstwie Poznańskim, sędzią apelacyjnym, syndykiem generalnego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i właścicielem znacznych dóbr w powiecie gnieźnieńskim, m.in. Żydowa. Studiował prawo w Lipsku i Berlinie, a w swoich pamiętnikach opisywał np. jak zwiedzał pobojowisko bitwy pod Lipskiem, zwanej „bitwą narodów” w 1813 r. P. Chełmicki był ojcem Wojciecha Chełmickiego (kupił majątek Zakrzewo w 1878 r.) i dziadkiem Stanisława Chełmickiego, który po śmierci Wojciecha w 1919 r., do 1939 r. był właścicielem zespołu pałacowo-parkowego w Zakrzewie.

Pozostałe dwa obrazy, podobnie jak lustro w pozłacanej ramie, pochodzą także z XIX wieku i znajdowały się w zakrzewskiej rezydencji.

Gdy wspomniane zdjęcia tych dzieł sztuki do mnie dotarły, zadzwoniłem z podziękowaniami do mojej rozmówczyni. I wówczas poinformowała mnie, że w jej posiadaniu jest jeszcze zestaw kilkunastu książek z zakrzewskiej biblioteki, fotografie i jeszcze jeden obraz. Obiecała mi to w najbliższym czasie podesłać. Zapowiada się porcja kolejnych historycznych ciekawostek.

Nie będę ukrywał, że uwielbiam otrzymywać takie telefony, tym bardziej, że w przyszłym roku chcę wydać drugą książkę o dziejach pałacu w Zakrzewie i w niej znajdą się wspomniane zdjęcia.

Cały czas też apeluję do moich Czytelników o wszelkie informacja na temat pałaców i dworów w Wielkopolsce i na Kujawach. O wszelkie stare zdjęcia z pałaców i dworów na których widoczne są wnętrza pałaców, ale też rzeźby, portale, wszelkie ozdoby i dekoracje architektoniczne oraz malarskie i kamieniarskie. Ale nie tylko zdjęcia mają swoją wagę historyczną – są nimi różne dokumenty związane z danym dworem lub pałacem – jeśli Drodzy Czytelnicy dysponujecie takimi materiałami również proszę o kontakt.

Osoby będące w posiadaniu takich materiałów archiwalnych zapraszam do kontaktu poprzez maila: naczelny@pojezierze24.pl, karol@soberski.pl lub telefonicznie: 515-980-504.

Wszystkie zdjęcia, jak i dokumenty chcę tylko zeskanować. Oryginały zostaną w Państwa posiadaniu.